Công ty CP
May Phương Đông là một doanh nghiệp (DN) có tỷ lệ làm hàng FOB (DN tham
gia vào tất cả các khâu, từ nhập nguyên liệu, thiết kế mẫu cho đến tiêu
thụ thành phẩm và chỉ xong trách nhiệm khi hàng được giao lên tàu) tới
95%, song phải sử dụng 60-70% NPL nhập khẩu. Ngoài lý do chính là bị nhà
nhập khẩu chỉ định mua NPL của các công ty ở nước ngoài, còn có nguyên
nhân là do trong nước thiếu NPL có chất lượng cao. Vì vậy, các đơn hàng
XK của công ty chỉ sử dụng khoảng 30-40% NPL trong nước như vải của Tổng
Công ty Việt Thắng, chỉ của Công ty TNHH Coast Phong Phú, dây kéo của
Công ty CP Phụ liệu may Nha Trang...
Không chỉ May Phương Đông mà nhiều DN may khác cũng có nhu cầu mua NPL
trong nước để tiết kiệm chi phí, thời gian… nhằm bảo đảm đúng hạn giao
hàng cho đối tác. Không ít DN dệt cũng gặp khó khăn khi tìm kiếm nguyên
liệu trong nước. Ông Nguyễn Khánh Sơn, Tổng Giám đốc Tổng Công ty CP Dệt
may Hà Nội cho biết, đơn vị phải nhập khẩu hoàn toàn nguyên liệu sản
xuất với sản lượng khoảng 20.000 tấn bông, xơ/năm (trị giá 24,5 triệu
USD) để sản xuất các sản phẩm như sợi, vải dệt kim, vải jean, khăn… do
nguyên liệu trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu; sản lượng, diện tích
trồng bông còn ít; một số nguyên liệu trong nước sản xuất được nhưng giá
lại bằng sản phẩm nhập khẩu trong khi chất lượng không ổn định.
Rõ ràng, nhu cầu sử dụng NPL trong nước của các DN DM là rất lớn và chủ
động nguồn NPL trong nước là mong muốn của hầu hết các DN, nhằm nâng cao
giá trị gia tăng của sản phẩm XK. Tuy nhiên đây là bài toán không đơn
giản nhằm đẩy mạnh việc cung cấp nguyên liệu bông, xơ sản xuất trong
nước, từng bước đáp ứng nhu cầu bông, giảm nhập siêu, tạo điều kiện để
ngành DM tăng trưởng và phát triển ổn định. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ
đã phê duyệt Chương trình phát triển cây bông vải Việt Nam đến năm
2015.
Chương trình đặt ra mục tiêu là đến năm 2015, diện tích cây bông vải đạt
30.000ha và tiếp tục tăng lên hơn 2,5 lần (76.000ha) vào năm 2020. Việc
triển khai chương trình này sẽ từng bước giúp các DN DM có thể chủ động
nguyên liệu trong nước. Bên cạnh đó, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam
và Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cũng đang triển khai xây dựng
nhà máy sản xuất sợi tổng hợp ở Khu công nghiệp Ðình Vũ (Hải Phòng). Dự
kiến, năm 2012, nhà máy sẽ đi vào sản xuất, đáp ứng 100% nhu cầu xơ, sợi
tổng hợp cho ngành dệt. Ngoài ra, Vinatex đang xây dựng 4 khu công
nghiệp dệt, nhuộm tại các tỉnh Ninh Bình, Nam Ðịnh, Long An, Trà Vinh
nhằm khuyến khích các DN trong, ngoài nước đầu tư sản xuất NPL; nâng
năng lực sản xuất của tập đoàn tăng thêm 200 triệu mét vải vào năm 2015.
Để khuyến khích các DN đầu tư vào lĩnh vực này, Vinatex kiến nghị Nhà
nước cần có chính sách hỗ trợ vốn, vì hiện năng lực về vốn của các DN
trong nước còn hạn chế, trong khi đầu tư phát triển lĩnh vực này thường
đòi hỏi vốn lớn. Các ngành chức năng cần đơn giản hóa thủ tục hải quan,
giảm phiền hà cho DN trong việc nhập khẩu NPL phục vụ sản xuất.